۱. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیهالسلام قَالَ: مَنْ أَنْصَفَ النَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ رُضِیَ بِهِ حَکَماً لِغَیْرِهِ. (کافی، ج۲، ص۱۴۶)
از امام صادق علیهالسلام روایت شده که فرمود: هرکس که در مورد خود، رعایت انصاف نماید، به داورى دیگران پذیرفته شود.
۲. قَالَ علیهالسلام: إِذَا کَانَ الزَّمَانُ زَمَانَ جَوْرٍ وَ أَهْلُهُ أَهْلَ غَدَرٍ فَالطُّمَأْنِینَةُ إِلَى کُلِّ أَحَدٍ عَجْزٌ. (تحفالعقول، ص۳۵۷)
امام صادق علیهالسلام فرمود: آنگاه که روزگار، زمانۀ ستم باشد و مردمش اهل نیرنگ باشند، اعتماد به هرکسى درماندگى است.
۳. قَالَ علیهالسلام: إِذَا أُضِیفَ الْبَلَاءُ إِلَى الْبَلَاءِ کَانَ مِنَ الْبَلَاءِ عَافِیَةٌ. (تحفالعقول، ص۳۵۷)
امام صادق علیهالسلام فرمود: چون بلا بر بلا فزاید، (نشانۀ) رهایى از بلا باشد.
۴. قَالَ علیهالسلام: إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ صِحَّةَ مَا عِنْدَ أَخِیکَ فَأَغْضِبْهُ فَإِنْ ثَبَتَ لَکَ عَلَى الْمَوَدَّةِ فَهُوَ أَخُوکَ وَ إِلَّا فَلَا. (تحفالعقول، ص۳۵۷)
امام صادق علیهالسلام فرمود: چون خواستى سلامت نفس برادرت را دریابى، او را به خشم آور. اگر در رفاقت با تو استوار ماند، او برادر تو است، وگرنه برادرت نیست.
۵. قَالَ علیهالسلام: لَا تَعْتَدَّ بِمَوَدَّةِ أَحَدٍ حَتَّى تُغْضِبَهُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ. (تحفالعقول، ص۳۵۷)
امام صادق علیهالسلام فرمود: به رفاقت کسى اعتماد مکن، تا او را [از روی امتحان،] سه بار به خشم آورى.
۶. قَالَ علیهالسلام: لَا تَثِقَنَّ بِأَخِیکَ کُلَّ الثِّقَةِ، فَإِنَّ صَرْعَةَ الِاسْتِرْسَالِ لَا تُسْتَقَالُ. (تحفالعقول، ص۳۵۷)
امام صادق علیهالسلام فرمود: به دوستت اعتمادِ مطلق مکن، زیرا زمینخوردن و ازپاىدرآمدن بر اثر دلباختگى و اعتماد همهجانبه، درمان و جبرانى ندارد.
۷. قَالَ علیهالسلام: الْإِسْلَامُ دَرَجَةٌ وَ الْإِیمَانُ عَلَى الْإِسْلَامِ دَرَجَةٌ وَ الْیَقِینُ عَلَى الْإِیمَانِ دَرَجَةٌ وَ مَا أُوتِیَ النَّاسُ أَقَلَّ مِنَ الْیَقِینِ. (تحفالعقول، ص۳۵۸)
امام صادق علیهالسلام فرمود: اسلام یک درجه است، و ایمان درجهای است روى اسلام، و یقین درجهای است روى ایمان، آنچه مردم به آن رسند کمتر از یقین است.
۸. قَالَ علیهالسلام: إِزَالَةُ الْجِبَالِ أَهْوَنُ مِنْ إِزَالَةِ قَلْبٍ عَنْ مَوْضِعِهِ. (تحفالعقول، ص۳۵۸)
امام صادق علیهالسلام فرمود: برکندن کوهها آسانتر از برکندن دلها از جاى خویش است.
۹. قَالَ علیهالسلام: الْإِیمَانُ فِی الْقَلْبِ وَ الْیَقِینُ خَطَرَاتٌ. (محاسن برقی، ج۱، ص۲۴۹)
امام صادق علیهالسلام فرمود: ایمان در قلب است، و یقین، خطورها و الهاماتى است.
۱۰. قَالَ علیهالسلام: الرَّغْبَةُ فِی الدُّنْیَا تُورِثُ الْغَمَّ وَ الْحَزَنَ وَ الزُّهْدُ فِی الدُّنْیَا رَاحَةُ الْقَلْبِ وَ الْبَدَنِ. (تحفالعقول، ص۳۵۸)
امام صادق علیهالسلام فرمود: میل به دنیا، مایۀ غم و اندوه است و بىمیلى و زهد به دنیا، مایۀ آسایش دل و پیکر است.
۱۱. قَالَ علیهالسلام: مِنَ الْعَیْشِ دَارٌ یُکْرَى وَ خُبْزٌ یُشْرَى. (تحفالعقول، ص۳۵۸)
امام صادق علیهالسلام فرمود: از عیش در زندگی، داشتن خانهاى اجارهاى و نانى خریدنى است.
۱۲. قَالَ علیهالسلام لِرَجُلَیْنِ تَخَاصَمَا بِحَضْرَتِهِ: أَمَا إِنَّهُ لَمْ یَظْفَرْ بِخَیْرٍ مَنْ ظَفِرَ بِالظُّلْمِ وَ مَنْ یَفْعَلِ السُّوءَ بِالنَّاسِ فَلَا یُنْکِرِ السُّوءَ إِذَا فُعِلَ بِهِ. (تحفالعقول، ص۳۵۸)
امام صادق علیهالسلام به دو مرد که در حضورش نزاع مىکردند، فرمود: هان! هرکه با زورگویى پیروزى یابد، پیروزىاش نیکو نباشد و آنکس که با مردم بدى کند، نبایستى از بدى مردم، ناراحت گردد.
۱۳. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیهالسلام قَالَ: التَّوَاصُلُ بَیْنَ الْإِخْوَانِ فِی الْحَضَرِ التَّزَاوُرُ وَ فِی السَّفَرِ التَّکَاتُبُ. (کافی، ج۲، ص۶۷۰)
امام صادق علیهالسلام فرمودند: برقرارى ارتباط بین برادران در وطن، دیدار یکدیگر است و هنگام سفر، نامهنگارى است.
۱۴. قَالَ علیهالسلام: لَا یَصْلُحُ الْمُؤْمِنُ إِلَّا عَلَى ثَلَاثِ خِصَالٍ التَّفَقُّهِ فِی الدِّینِ وَ حُسْنِ التَّقْدِیرِ فِی الْمَعِیشَةِ وَ الصَّبْرِ عَلَى النَّائِبَةِ. (تحفالعقول، ص۳۵۸)
امام صادق علیهالسلام فرمود: مؤمن جز به سه خصلت نیک نشود: فهم عمیق در دین، اندازهدارى نیکو در زندگانى و بردبارى بر ناگوارى.
۱۵. قَالَ علیهالسلام: الْمُؤْمِنُ لَا یَغْلِبُهُ فَرْجُهُ وَ لَا یَفْضَحُهُ بَطْنُهُ. (تحفالعقول، ص۳۵۸)
امام صادق علیهالسلام فرمود: بر مؤمن، عورتش چیره نگردد و شکمش او را رسوا نسازد.
۱۶. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیهالسلام قَالَ: صُحْبَةُ عِشْرِینَ سَنَةً قَرَابَةٌ. (کافی، ج۶، ص۱۹۹)
امام صادق علیهالسلام فرمودند: همنشینىِ بیستساله، [بهمنزلۀ] خویشاوندى است.
۱۷. قَالَ علیهالسلام: لَا تَصْلُحُ الصَّنِیعَةُ إِلَّا عِنْدَ ذِی حَسَبٍ أَوْ دِینٍ وَ مَا أَقَلَّ مَنْ یَشْکُرُ الْمَعْرُوفَ. (تحفالعقول، ص۳۵۸)
امام صادق علیهالسلام فرمود: احسان جز به خانوادهدار و دیندار شایسته نیست، و چه کمیابند آنها که احسان و محبت را حقشناسند.
۱۸. قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ علیهالسلام: إِنَّمَا یُؤْمَرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ یُنْهَى عَنِ الْمُنْکَرِ مُؤْمِنٌ فَیَتَّعِظُ أَوْ جَاهِلٌ فَیَتَعَلَّمُ وَ أَمَّا صَاحِبُ سَوْطٍ أَوْ سَیْفٍ فَلَا. (کافی، ج۵، ص۶۰)
امام صادق علیهالسلام فرمود: بهراستى مؤمن [چون] امربهمعروف شود یا نهىازمنکر گردد، پند پذیرد؛ یا نادان یاد گیرد، ولى آنکه که تازیانه و شمشیر دارد [پند یا آموزش را] قبول نکند.
۱۹. قَالَ علیهالسلام: إِنَّمَا یَأْمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَى عَنِ الْمُنْکَرِ مَنْ کَانَتْ فِیهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ عَالِمٌ بِمَا یَأْمُرُ عَالِمٌ بِمَا یَنْهَى عَادِلٌ فِیمَا یَأْمُرُ عَادِلٌ فِیمَا یَنْهَى رَفِیقٌ بِمَا یَأْمُرُ رَفِیقٌ بِمَا یَنْهَى. (تحفالعقول، ص۳۵۸)
امام صادق علیهالسلام فرمود: تنها کسى مىتواند امربهمعروف کند یا نهىازمنکر نماید که داراى سه صفت باشد: به آنچه امر مىکند و از آنچه نهى مىنماید آگاه باشد، عادلانه امر کند و نهى نماید، با مهربانى و نرمی امر و نهى کند.