احادیث امام حسین علیه السلام۳۲۱ حدیث
نورانیّت کلمات معصومین علیه السلام و تأثیرى که بر دلها مى گذارد، آن سخنان را متمایز و ممتاز ساخته است.
پروردگان مکتب و مؤمنانِ به خدا و رسول صلی الله علیه و آله و مبدأ و معاد، با «قرآن» و «حدیث» زنده اند و حیات روحى خویش را مدیون هدایت هاى اولیاى الهى اند.
تأکید و تشویقى که ائمّه(ع) درباره خواندن، حفظ کردن، یادآورى و گردآورى احادیث دارند، ضرورت توجّه بیشتر به این کلمات نورانى را گوشزد مى کند و حفظ «چهل حدیث» و نشر آن جایگاه والایى مى یابد.
آخرین سفیر الهى، حضرت محمد صلی الله علیه و آله که آورنده برترین دین و عالیترین مکتب است، رسالت خود را تکمیل فضایل و مکارم اخلاقى معرفى فرموده است: «بُعثت لِأُتَمِّمَ مَکارمَ الأخلاق». زندگانى پربرکت آن حضرت نیز گویاى میزان موفقیّت وى در ساختن امّتى با ایمان، وارسته، خداجو و با فرهنگ است.
رسول خدا صلی الله علیه و آله، بیش از گفتار، با رفتارش مردم را به خدا و معنویّات جذب کرد و اخلاق وى، مهمترین تأثیر در تربیت انسانى آن قومِ رها شده از جاهلیّت و گرویده به نور اسلام داشت. در کنار «قرآن کریم»، گنجینه گسترده و گرانبهایى از معارف والا و ناب، در سخنان رسول خاتم صلی الله علیه و آلهنهفته است که بهره گیرى از آنها و آراسته شدن به آن فضایل را الزامى مى سازد. از این رو، گردآورى «چهل حدیث» از گهرهاى فراوانى که در مجموعه هاى حدیثى علماى اسلام تدوین شده است، گامى جهت نشر تعالیم اخلاقى و انسان ساز نبوى است.
در چگونه زیستن و چگونه بودن و چگونه تربیت کردن، مطمئن ترین راه، سیره و سخن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آلهاست که خداى متعالى، هم اخلاق او را به عنوانِ «خُلقِ عظیم» ستوده است، و هم سخنان او را متّکى به وحى و دور از هوى و هوس معرفى کرده است: «ما ینطق عَنِ الهوى». الگوى تربیتى ما شخصیّت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و رهنمودهاى حکیمانه آن پیامبر رحمت و اسوه هدایت و کمال است. این است مبناى روى آوردن ما به روایات معصومین علیهم السلام.
بارى ... در این مجموعه، چهل گوهر نفیس از احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله برگزیده ایم، تا به شما شیفتگانِ عترت و اهل بیت، تقدیم کنیم. البته گزینش چهل سخن از احادیث پیامبر صلی الله علیه و آله واقعا دشوار است. مثل آن است که از بوستانى پر گل و معطّر و سرشار از گلهاى رنگارنگ و زیبا و روح نواز که هر گلى، شمیم دل انگیزى دارد، بخواهیم دسته گلى بچینیم.
حکمتهاى نبوى و احادیث آن حضرت، هر کدام ناب تر از دیگرى و هر یک نفیس تر و عزیزتر از آن دیگر است. با این حال، چاره اى جز انتخاب این چهل گوهر نبود.
امید است که ارباب معرفت و اهل بصیرت را مقبول افتد و چراغ راهمان در زندگى فردى و معاشرتهاى اجتماعى باشد.
قم ـ جـواد محـدثى
دى ۱۳۷۷
زندگینامه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله
حضرت محمد بن عبداللّه صلی الله علیه و آله، پیامبر بزرگوار اسلام و آخرین فرستاده خداوند براى هدایت بشر بود، که آیین اسلام را آورد و معجزه پایدار او «قرآن» بود و با صبر و مقاومت در راه اسلام و با تکیه به حسن خلق و جاذبه هاى اخلاقى، توانست در آن عصر جاهلیّت، امّتى عظیم پدید آورد.
پدرش عبداللّه و مادرش آمنه بود. میلاد فرخنده اش در ۱۷ ربیع الأوّل سال «عام الفیل» در مکه معظّمه اتفاق افتاد. از کودکى، ویژگیهاى خاصّ او توجّه همگان را به خود جلب مى کرد و آینده تابناکى را براى حضرتش پیش بینى مى کردند. در ۲۰ سالگى با حضرت خدیجه که از زنان ثروتمندان و با شخصیت و پاکدامن عرب بود ازدواج کرد و در چهل سالگى از سوى خدا به پیامبرى مبعوث شد و نخستین آیات قرآن در «غار حرا» بر قلب حضرت فرود آمد.
مدّت ۱۳ سال در مکّه مردم را به توحید دعوت کرد و بتدریج، پیروان او زیاد شدند و برخى به سرزمین دور دست حبشه مهاجرت کردند. در پى فشارها و آزارهاى مشرکان قریش، خود و یاران مسلمانش به مدینه هجرت کردند. حضرت رسول صلی الله علیه و آلهده سال بقیّه عمر خود را در مدینه به عنوانِ پیشواى دینى و سیاسى مردم و به عنوان پیامبرى قدرتمند و رهبرى محبوب گذراند. در همین دوران بود که با مشرکان قریش و منافقان جنگهاى متعدّدى کرد. جنگهاى آن حضرت، اغلب دفاعى و براى دفع تجاوز و حمله مشرکان بود. از جمله مشهورترین این نبردها عبارت است از: جنگ بدر، جنگ اُحد، جنگ احزاب، جنگ خیبر، جنگ موته، فتح مکّه، جنگ حُنین.
پیامبر اسلام پس از تعیین جانشین خود «امام على علیه السلام» در غدیر خم و در سال آخر عمر خویش، در روز ۲۸ صفر سال ۱۱ هجرى در مدینه از دنیا رفت و در خانه خویش به خاک سپرده شد، جایى که امروز، بخشى از «مسجد النبى» است و حرم رسول خدا شمرده مى شود.
زندگانى آن حضرت را به سه بخش مى توان تقسیم کرد: از تولّد تا بعثت، از بعثت تا هجرت به مدینه، و از هجرت تا وفات.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله همه عمر را به پاکى و ایمان گذراند. پدران و نیاکانش همه یکتا پرست بودند. خود نیز در طول عمر، یک لحظه بت نپرستید و به هیچ یک از آلودگیهاى دوران سیاه جاهلیت آلوده نگشت. در طول مدّت ۲۳ سال پیامبرى نیز یک لحظه از هدایت و ارشاد مردم به سوى توحید و راه خدا و دعوت به پاکى و نیکى و عدالت غافل نبود. وى توانست مردم پراکنده و بى فرهنگ آن روزگار را به امّتى متّحد، با ایمان و نیرومند مبدّل سازد و در سایه اسلام، تمدّن درخشان و عظیمى را پایه گذارى کند که تا امروز باقى است.
تنها دخترى که از آن حضرت باقى ماند، فاطمه زهرا علیهاالسلام همسر امیرالمؤمنین علیه السلام بود که چهار فرزند داشت: امام حسن، امام حسین، حضرت زینت و امّ کلثوم. نسل پیامبر اکرم از طریق دختر بزرگوارش که «کوثر» لقب یافته است، تداوم یافت. امروز به کسانى که از نسل حضرت محمد صلی الله علیه و آلهاند «سادات» گفته مى شود.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله، اخلاقى والا، رفتارى انسانى و بزرگوارانه داشت و اخلاق نیک او یکى از مهمترین عوامل موفقیت او در دعوت اسلامى اش به شمار مى رفت. خوش اخلاقى، تواضع، عفو، ایثار، مردم دوستى، حلم، عدالت، کمک به محرومان، یتیم نوازى، شجاعت و... از جمله خصلت هاى برجسته او بود. در میان یاران خویش محبوبیتى فراوان داشت و درگذشت او عظیمترین فاجعه معنوى و بشرى براى مسلمانان و همه مردم بود، چون با رحلت او نزول وحى آسمانى قطع شد و آخرین پیامبر از سلسله نورانى انبیاى الهى از دنیا رفت. او آخرین پیامبر و دین او آخرین دین و کاملترین مکتب بود. امروز بیش از ۵/۱ میلیارد انسان در سراسر جهان، مسلمان و پیرو آیین اویند.
شخصیت بارز پیامبر، چه از نظر شمایل و خلقت و چه از نظر فضایل و اخلاق، بسیار جذّاب و اثر گذار بود. سیمایى پر ابهّت و جذّاب، قامتى متوسّط، چشمانى درشت و سیاه، ابروانى پیوسته و پیشانى بلند و محاسنى پرپشت داشت. دندانهایش مرتّب و سفید و اندامش متعادل و موزون بود. چهره اى خندان و رفتارى متواضعانه و گفتارى شیرین و دلنشین داشت.
رفتارش در خانه خود با اهل خانه آمیخته به صلح و صفا و عاطفه بود. در کارهاى خانه کمک مى کرد، با دست خویش، جامه اش را وصله مى زد، گوسفند را مى دوشید، با اهل خانه هم غذا مى شد، از هر چه حاضر بود مى خورد، از هیچ غذایى بدگویى نمى کرد. روى زمین مى نشست و روى زمین غذا مى خورد. نشست و برخاست او هم به یاد خدا و فروتنانه بود. به واردین سلام مى کرد و جاى مى گشود. سبقت در سلام داشت، دعوت همه را (بى آنکه میان فقیر و غنى و برده و آزاد فرق بگذارد) مى پذیرفت. در تشییع جنازه شرکت مى کرد، به عیادت بیماران مى رفت، جویاى حال اصحاب خویش مى شد، شوخى مى کرد ولى جز حق نمى گفت. برخوردى مؤدّبانه داشت. هنگام برخورد، دست مى داد. در چهره کسى خیره نمى شد. با فقیران و بینوایان همنشین و هم غذا مى شد. خیلى دیر عصبانى مى گشت و خیلى زود راضى مى شد و مى بخشید. صبورى و تحمّل او نسبت به سختى ها و جفا و تندى دیگران بسیار زیاد بود. نظم و بهداشت و بوى خوش و نظافت و تمیزى او زبانزد همگان بود.
پاى خود را پیش کسى دراز نمى کرد، از کسى عیجویى نمى کرد، سخن زشت و ناسزا بر زبان جارى نمى ساخت، بیشتر رو به قبله مى نشست. دندانهایش را مرتب مسواک مى کرد و موى سر و صورتش را شانه مى زد و همیشه معطّر بود. وقت خویش را چه در خانه و چه در بیرون، صرف تبلیغ اسلام و ارشاد مردم و رسیدگى به نیازهاى آنان مى کرد. به حرفهاى دیگران خوب گوش مى داد، سخن کسى را قطع نمى کرد، جدّى بود و محکم و استوار راه مى رفت، در مسافرتها عقب تر از همه حرکت مى کرد تا به ضعیفان و در راه ماندگان کمک کند. بخشنده و سخاوتمند بود. تواضع داشت و به هر مرکبى که فراهم بود سوار مى شد و اگر وسیله اى نبود، پیاده مى رفت.
در نماز، حالت خشوع و خشیت او فوق العاده بود. نماز شب بر آن حضرت واجب بود و پیوسته بخشى از شبهایش به تهجّد و نیایش مى گذشت و به نماز بسیار علاقه داشت و چون وقت نماز مى رسید، دیگر کسى را نمى شناخت و مشتاقانه مهیّاى نماز مى گشت و مى فرمود: فروغ چشم من در نماز و روزه است و هرگز از نماز سیر نمى شوم.
به دنیا هیچ دلبستگى نداشت ساده مى زیست و ساده مى پوشید و ساده غذا مى خورد و هرگاه میان دو کار مخیّر مى شد، آنچه را که سخت تر بود انتخاب مى کرد.
اخلاقش قرآن بود و خودش مجسمه فضایلى بود که براى تکمیل آنها مبعوث شده بود. این بود که خداوند او را «اسوه حسنه» معرفى کرد و مسلمانان را فرمود تا از این اسوه، سرمشق بگیرند. هم سیره اش الگوى ماست و هم گفتارهاى گهربارش راهنماى زندگى است.
باشد که پیروان و شاگردان خوبى در «مکتب محمّدى» باشیم.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى نبوى » صلوات الله علیه و آله حدیث شماره : ۱۰۰
نمایش منبع
قالَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلّىٍ علیه السلام: مَنْ عَرَفَ حَقَّ اَبَوَیْهِ الْأفْضَلَیْنِ: مُحَمَّدٍ وَعَلّىٍ وَاَطاعَهـُما حَقَّ طاعـَتِهِ، قیـلَ لَهُ: تَبَحْبَحْ فی اَىِّ جِنانٍ شِئْتَ.
امام حسین علیه السلام فرمود: کسى که حق دو پدر برتر (از پدر طبیعى) خود یعنى حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و على علیه السلام را بشناسد و آنها را آنطور که شایسته است اطاعت کند به او گفته مى شود: در هر جاى بهشت که دوست دارى فرود آى و جاى بگیر.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى حسینى » علیه السلام حدیث شماره : ۵۰۱
نمایش منبع
قالَ الْحُسَیْنُ علیه السلام: نَحْنُ حِزْبُ اللّه ِ الْغالِبُونَ، وَعِتْرَةُ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آلهالاَْقْرَبُونَ، وَاَهْلُ بَیْتِهِ الطَّیِّبُونَ، وَأَحَدُالثَّقَلَیْنِ الَّذینَ جَعَلَنا رَسُولُ اللّه ِ ثانِىَ کِتابِ اللّه ِ . . .
امام حسین علیه السلام فرمود: ما حزب اللّه پیروزیم، و عترت نزدیکتر رسول خدا و خاندان پاک اوییم، و ما یکى از دو وزنه سنگینیم که رسول خدا ما را همتاى کتاب خدا قرار داده است.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى حسینى » علیه السلام حدیث شماره : ۵۰۲
نمایش منبع
قالَ الْحُسَیْنُ علیه السلام: مَنْ أحَبَّنا لایُحِبُّنا إلاّ لِلّهِ، جِئْنا نَحْنُ وَهُوَ کَهاتَیْنِ ـ وَقَدَّرَ بَیْنَ سَبّابَتَیْهِ ـ وَمَنْ أَحَبَّنا لایُحِبُّنا إلاّ لِلدُّنْیا، فَإنَّهُ إذا قامَ قائِمُ الْعَدْلِ وَسِعَ عَدْلُهُ الْبِرَّ وَالْفاجِرَ.
امام حسین علیه السلام فرمود: کسى که ما را تنها، بخاطر خدا دوست بدارد، ما و او مثل این دو (اشاره به دو انگشت) مى آییم، و کسى که ما را بخاطر دنیا هم دوست داشته باشد (باز مفید است زیرا) هنگامى که امام زمان علیه السلام ظهور کند، عدالت او شامل خوب و بد مى شود.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى حسینى » علیه السلام حدیث شماره : ۵۰۳
نمایش منبع
قالَ الْحُسَیْنُ علیه السلام: اَیُّهَا النّاسُ! اِنَّ اللّه َ جَلَّ ذِکْرُهُ ماخَلَقَ الْعِبادَ اِلاّ لِیَعْرِفُوهُ، فَاِذا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ، فَإذا عَبَدُوهُ اسْتَغْنُوا بِعِبادَتِهِ عَنْ عِبادَةِ ماسِواهُ. فَقالَ لَهُ رَجُلٌ: یَابْنَ رَسُولِ اللّه ِ بِأَبى أَنْتَ وَاُمّی فَما مَعْرِفَةُ اللّه ِ؟ قالَ: «مَعْرِفَةُ أَهْلِ کُلِّ زَمانٍ إِمامَهُمْ اَلَّذى یَجِبُ عَلَیْهِمْ طاعَتُهُ.»
امام حسین علیه السلام فرمود: اى مردم! همانا خداى بزرگ بندگان را نیافریده مگر براى آنکه او را بشناسند، وقتى او را شناختند او را پرستش خواهند کرد، هنگامى که او را پرستش کردند از بندگى غیر او بى نیاز مى شوند. مردى گفت: اى فرزند رسول خدا، پدر و مادرم فدایت باد، شناخت خدا چیست؟ فرمود: عبارتست از شناخت مردم هر زمان امامشان را، آن امامى که اطاعت او بر آنها واجب است.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى حسینى » علیه السلام حدیث شماره : ۵۰۴
نمایش منبع
قالَ الْحُسَیْنُ علیه السلام: ما کُنّا نَعْرِفُ الْمُنافِقِینَ عَلى عَهْدِ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله اِلاّ بِبُغْضِهِمْ عـَلیـّاً وَوُلْـدَهُ علیه السلام.
امام حسین علیه السلام فرمود: مـا زمان رسـول خدا صلی الله علیه و آله، منافقین را فقط با دشمنى با على علیه السلام و فرزندان او مى شناختیم.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى حسینى » علیه السلام حدیث شماره : ۵۰۵
نمایش منبع
قالَ الْحُسَیْنُ علیه السلام: مَنْ دَمَعَتْ عَیْناهُ فینا دَمْعَةً بِقَطْرَةٍ اَعْطاهُ اللّه ُ تَعالى الْجَـنَّةَ.
امام حسین علیه السلام فرمود: کسى که چشمانش قطره اى اشک براى ما بریزد، خــداوند بهشت را بـه او عطا خواهـد کـرد.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى حسینى » علیه السلام حدیث شماره : ۵۰۶
نمایش منبع
قالَ الْحُسَیْنُ علیه السلام: لَوْلَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیا إلاّیَوْمٌ واحِدٌ لَطَوَّلَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ ذلِکَ الْیَوْمَ حَتّى یَخْرُجَ رَجُلٌ مِنْ وُلْدى، فَیَمْلاَءُها عَدْلاً وَقِسْطاً کَما مُلِئَتْ جَوْراً وَظُلْماً، کَذلِکَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللّه ِ صلی الله علیه و آلهیَقُول.
امام حسین علیه السلامفرمود: اگر از دنیا بجز یک روز باقى نمانده باشد، خـداوند آن روز را طـولانى خواهـد کـرد تا اینکه مردى از خاندان من ظهور کند، و دنـیا را پـر از عـدل و داد کند همانگونه که از ظلم و ستم پر شده است، از رسول خدا صلی الله علیه و آله چنین شنیدم.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى حسینى » علیه السلام حدیث شماره : ۵۰۷
نمایش منبع
قالَ رَجُلٌ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلىٍّ علیه السلام: یا ابْنَ رَسُولِ اللّه ِ أَنَا مِنْ شیعَتِکُمْ، قالَ: اتَّـقِ اللّه َ وَ لا تَدّْعِیَنَّ شَیْئاً یَقُولُ اللّه ُ لَکَ کَذِبْتَ وَفَجَرْتَ فِى دَعْواکَ، إِنَّ شیعَتَنا مَنْ سَلُمَتْ قُلُوبُهُمْ مِنْ کُلِّ غِشٍّ وَغِلٍّ وَدَغَلٍ، وَلکِنْ قُلْ أَنَا مِنْ مَوالِیکُمْ وَمُحِبّیکُمْ.
مردى به امام حسین علیه السلام گفت: اى فرزند رسول خدا من از شیعیان شمایم، فرمود: از خدا بترس! چیزى را ادّعا نکن که خدا بگویدت دروغ گفتى و ادّعاى گزافى کردى، شیعیان ما کسانى اند که دلهایشان از هر نوع غلّ و غشّ و دغلکارى پاک باشد، ولى تو بگو: من از دوستان و علاقه مندان شمایم.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى حسینى » علیه السلام حدیث شماره : ۵۰۸
نمایش منبع
قالَ الْحُسَیْنُ علیه السلام: لِیَکُنْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ حِلْساً مِنْ اَحْلاسِ بَیْتِهِ مـادامَ هذَا الرَّجـُلُ حَیـّاً فَاِنْ یُهْلَکْ وَاَنْتُمْ أحْـیاءٌ رَجَوْنا اَنْ یُخَیِّرَاللّه ُ لَنا وَیُؤْتینا رُشْدَنا وَلا یَکِلَنا اِلى انْفُسِنا، «اِنَ اللّه َ مَعَ الَّذینَ اتَّقَوا وَالَّذینَ هُمْ مُحْسِنُون.»َ
امام حسین علیه السلام فرمود: هریک از شما تا زمانى که این مرد (معاویه) زنده است خانه نشین در خانه خودش باشد (یعنى حرکتى نکند) پس وقتى که او به هلاکت رسید و شما زنده بودید امید است که خداوند رشد و رستگارى را براى ما برگزیند و ما را بخودمان وامگذارد، (همانطور که در قرآن وعده فرموده است که) خدا با کسانى است که تقوا پیشه کنند و کار نیکو انجام دهند.
مسیر این حدیث در کتابخانه :چهل حدیث « گهرهاى حسینى » علیه السلام حدیث شماره : ۵۰۹